Verandertoolkit Verder met de bedoeling

Binnen het Stedelijk Onderwijs Antwerpen hebben we al een tijd lang de beweging naar gedeeld leiderschap ingezet. De bedoeling daarachter is dat een ieder op zijn of haar eigen stuk de ruimte en verantwoordelijkheid pakt om samen te doen wat nodig is, om het leren daadwerkelijk plaats te laten vinden.

Deze voorliggende toolkit kan je helpen om het gesprek hierover te blijven voeren en daarin samen de vertaalslag te maken naar de praktijk. Niet naast de waan van de dag, maar juist daarin. Vaak en klein. Want elke dag zit vol met 'oefenmateriaal'.

En net als met een echte gereedschapskist is deze slechts een hulpmiddel voor de timmerman en zijn opgave...

We wensen je er veel plezier mee en horen graag wanneer we je daarin kunnen ondersteunen.

San en Bieke

Het materiaal is alleen beschikbaar gesteld voor gebruik binnen SO Antwerpen. We vertrouwen erop dat je hier zorgvuldig mee omgaat.

De verandertoolkit

De toolkit bestaat naast het filmpje over de organisatievisie uit 9 digitale werkpakketten die allemaal een ander aspect van onze visie belichten. Ieder werkpakket bestaat uit een animatiefilmpje plus:

Een aantal werkplaten
Tien doe- en denkkaarten
Een bijbehorend artikel
FAQ en tips (in ontwikkeling)

Kies zelf het werkpakket en voor je aan de slag gaat hebben we twee tips. De eerste tip is om niet te snel teveel materiaal achter elkaar in te zetten. Een werkpakket goed uitdiepen doet meer dan er veel vlak na elkaar te gebruiken. En de tweede tip: durf er ook echt mee te experimenteren in de praktijk! Als jij je niet anders gedraagt verandert je omgeving ook niet! En tot slot: als het leuk is, maakt dat het voor iedereen beter toch?

Hoe je de toolkit kunt inzetten vind je in onderstaande gebruiksaanwijzer.

Download gebruiksaanwijzer

Werkpakket: Werken vanuit de bedoeling

Het werkpakket 'Werken vanuit de bedoeling' schetst de spanning tussen de leefwereld - het hier en nu - en de systeemwereld. De wereld die soms enorm helpt, maar soms ook juist in de weg zit. Wat is nu eigenlijk de bedoeling? Wat staat ons in de leefwereld in de weg de goede dingen te doen? En hoe gaan we om met regels en afspraken zoals die er zijn?

Naar werkpakket

Werkpakket: Hoort het of helpt het?

Doen we dingen omdat het zo hoort - vanuit regels of juist onze gewoontes? Of doen we dingen omdat ze ons ook echt helpen? Een eerste simpele vraag die veel mensen in de praktijk helpt om in de drukte van de werkweek toch met de bedoeling aan de gang te gaan. Daarmee is het een goed aangrijpingspunt om mee aan de gang te gaan en er direct ook wat diepte in aan te brengen. Want hoe simpel de vraag misschien lijkt - het antwoord is niet altijd even simpel.

Naar werkpakket

Werkpakket: Een ander houvast

Hoe dichten we het gat tussen de visie en de praktijk? Iedere organisatie worstelt daarmee. Er zijn maar weinig mensen die bij een dilemma het meerjarenbeleidsplan er eens bij pakken. En misschien zou je dat ook niet moeten willen. Maar als je wilt inspelen op steeds wisselende omstandigheden dan is het noodzakelijk het kompas in de praktijk goed te richten.

Naar werkpakket

Werkpakket: Een zinvolle omweg

Hoe kunnen we de oplossingen zoals we die bedenken echt laten aansluiten bij hoe het werkt in de praktijk? En hoe komen we daarin voorbij onze eigen box? Om kritisch te kijken naar ingesleten denkpatronen in ons hoofd, maar zeker bij de start van een nieuw project, of nieuwe werkwijze, kan het heel waardevol zijn eens te werken vanuit 'Een zinvolle omweg'.

Naar werkpakket

Werkpakket: Geef niet de oplossing, geef het probleem

Het staat als ambitie beschreven bij iedere organisatie: hoe kunnen we het eigenaarschap lager beleggen? Maar er is een hardnekkig patroon in organisaties geslopen waardoor het voor de medewerkers lastig is om verantwoordelijkheid ook echt te durven pakken. Met het animatie filmpje 'Geef niet de oplossing - geef het probleem' vind je in dit werkpakket een hefboom om het eigenaarschap inderdaad veel dichter in de praktijk te laten ontstaan.

Naar werkpakket

Werkpakket: Ruimte geven zonder grip te verliezen

Iedere organisatie worstelt met de balans tussen ruimte en controle. Maar in een goede sturing gaan ze als vanzelf hand in hand. Hoe gaan jullie daar mee om? In dit filmpje vijf schuifjes om de ruimte mee af te bakenen, met een aantal concrete handvatten en waarschuwingen. Steeds als wij in de praktijk een casus vinden waar het vast loopt en de energie uit loopt, is dit het filmpje dat wij gebruiken om te laten zien hoe dichtbij het alternatief is.

Naar werkpakket

Werkpakket: Een professioneel antwoord

Regels zijn er niet voor niets, daar heb je je als professional toe te verhouden. Ze geven je als het ware een goede hint voor de meest professionele oplossing. Het is daarom niet goed om regels, formats of protocollen te braaf te volgen, maar evenmin is het niet goed ze naast je neer te leggen. Wat is het professionele antwoord op regels? En hoe zorg je ervoor dat je niet vanuit regels naar de praktijk kijkt, maar vanuit de praktijk naar regels?

Naar werkpakket

Werkpakket: Over moeten en willen

De manier waarop we kwaliteit in organisaties proberen te borgen heeft veel 'moeten' in zich gekregen. Terwijl iedereen voelt hoe veel krachtiger 'willen' eigenlijk is. Net als 'Hoort het of helpt het?' is dit een werkpakket dat heel basaal inspeelt op een klein maar superwezenlijk mechanisme dat iedereen zal herkennen. En dat tegelijkertijd een enorme hefboom kan geven in het anders kijken naar sturing en control.

Naar werkpakket

Werkpakket: Anders verantwoorden

Anders verantwoorden is ook één van de thema's waar haast iedere organisatie mee aan de gang zal moeten. Simpelweg omdat er nu een mismatch is tussen waar we op zeggen te sturen: klantgericht en eigenaarschap laag beleggen en hoe de verantwoording is geregeld: hou je aan regels en haal de doorlooptijden en aantallen. Met dit werkpakket word je uitgenodigd het verhaal aan de voorkant en de verantwoording aan de achterkant bij elkaar te brengen.

Naar werkpakket